وظیفه ی حزب انقلابی رشد اندیشه متفاوت در دامن خود است!

image_pdfimage_print

سخن روز شماره ۳۳
(۱۵ شهریور ۱۳۹۸ – ۶ سپتامبر ۲۰۱۹)

مارکس و انگلس در دوران نبرد خود برای برپایی حزب انقلابی طبقه کارگر با جریان های انحرافی بسیاری روبرو بودند از قبیل رفرمیست ها، اپورتونیست ها، آنارشیست ها و دیگران. کارکرد آن‌ها نشان می‌دهد که آن‌ها هنگامی که علیه مواضع نادرستِ این جریان ها استدلال می کنند، همیشه کوششی سازنده و متحد کننده از خود نشان می دهند. فردریش انگلس در سخنانی در ارتباط با وظایف حزب انقلابی طبقه کارگر در این زمینه می گوید: «این کوشش باید بخشی از زندگی و اندیشه هر حزب باشد که بکوشد در دامن خود رشد جهت گیری های متفاوت ملایم و رادیکال را ممکن و شرایط برخورد میان نظرات آن‌ها را ایجاد کند. آن کس که راه را بر جریان های رادیکال می بندد، کمک به رشد آن‌ها می کند. جنبش کارگری مبتنی است بر تندترین انتقادها علیه شرایط حاکم اجتماعی. انتقاد عنصر تداوم زندگی جنبش کارگری است، چگونه می‌تواند جنبش کارگری از برخورد انتقادی پرهیز کند، انتقاد را ممنوع اعلام کند؟ آیا ما از دیگران آزادی سخن را برای خود طلب می کنیم، تا آن را در صفوف خود ممنوع اعلام کنیم؟» (کلیات ۳۷، ص ۳۲۸- به نقل از آلفرد مولر، اقتصادی که می کشد، ص۳۱۵).
آیا می‌توان وضع کنونی بحث درون حزبی را در حزب توده ایران در راستای نظرات ذکر شده ی بانیان سوسیالیسم علمی ارزیابی نمود؟ پاسخ بی تردید منفی است. نه تنها شرایط برای گفت و گو و تبادل نظر در حزب طبقه کارگر ایران وجود ندارد، بلکه بخشی از رهبری کنونی می‌کوشد به طور نظم یافته هر روزنه ای را در این زمینه مسدود سازد. نه تنها فضایی برای طرح و بحث نظراتی که برخی ها از قبیل رفیق جواهریان آن را «اپورتونیسم چپ» و «سکتاریستی» ارزیابی می‌کنند در نشریات حزبی وجود ندارد، بلکه علیه این نظرات که انگلس آن را همانجا «رادیکال» می نامد، به طور نظم یافته مقاله در نویدنو انتشار می یابد، بدون آنکه امکان پاسخگویی توسط متهمان وجود داشته باشد. با سخن انگلس می‌توان پرسید: «.. چگونه می‌تواند جنبش کارگری از برخورد انتقادی پرهیز کند، انتقاد را ممنوع اعلام کند؟ آیا ما از دیگران آزادی سخن را برای خود طلب می کنیم، تا آن را در صفوف خود ممنوع اعلام کنیم؟»
طرح این پرسش ها در این سطور آگاهانه است، ولی علیه حزب توده ایران نیست! کوششی است برای توضیح و تفهیم اندیشه ی مارکسیستی- توده‌ای. رشد پدیده ها، ازجمله اندیشه ی انقلابی، روندی متضاد است. بدون برخورد قطب های تضاد، رشد ممکن نیست. آنچه که اکنون بخشی از رهبری حزب توده ایران به حزب طبقه کارگر ایران تحمیل می کند، گامی ضدعلمی است و با منطق دیالکتیکی که از آن در سخن روز پیش با نقل نظر زنده یاد احسان طبری یاد شد، در تضاد است. این بخش از رهبری حزب توده ایران، با کارکرد خود، روند رشد دیالکتیکی اندیشه ی انقلابی را در حزب توده ایران مختل ساخته است.
روند کنونی دارای تاریخی است. در تاریخ نهم مرداد ۱۳۹۳ در نویدنو نوشتاری با عنوان پیرامون کج اندیشی آقای فرهاد عاصمی انتشار یافت که در «نامه ای به مدیر محترم سایت نویدنو» نگاشته شده است. نام نویسنده، آن طور که در نویدنو ذکر می شود، «امضا محفوظ» است. پیش تر این فرد در ابرازنظری خشن از «مدیر محترم سایت نویدنو» پرسیده بود که با انتشار نوشتارهای فرهاد عاصمی «حتی در یک شماره دو نوشتار، چه رانتی» به او داده می شود؟ در پاسخ به ارزیابی انتقادی نگارنده از این سخن، نامه ی پیش گفته با «امضا محفوظ» از این رفیق در نویدنو انتشار یافت. این تاریخچه ی کوتاه شده، روندی را ترسیم می‌کند که با نظر پیش انگلس به این پرسش مشخص و کارکردی ختم می‌شود که علت برخورد این بخش از رهبری در حزب توده ایران چیست که می کوشد بحث درون حزبی را تعطیل سازد، کارکرد انقلابی حزب را خدشه دار کند، و فعالیت ترویجی- روشنگرانه و افشاگرانه ی حزب را به سطح توصیف ظاهر شرایط در ایران محدود سازد، بدون آنکه راهکار انقلابی را بر خروج کشور از بحران ناشی از نظام سرمایه داری وابسته ی کنونی ارایه دهد؟
جستجوی رفیق عزیز احسان برای یافتن نشانه‌هایی از موضع انقلابی حزب توده ایران در نوشتارها و اسناد حزبی، کوششی به جا است، ولی صحبت بر سر یافتن این یا آن نشانه در مطبوعات حزبی نیست. صحبت بر سر پاسخ به این پرسش است که تئوری انقلابی مشخص حزب توده ایران برای شرایط مشخص نبرد طبقاتی و ژرفش آن در ایران در سال ۱۳۹۸ چیست؟ این تئوری انقلابی آیا از شرایط مشخص حاکم بر ایران، ازجمله در ارتباط با «رشد نیروهای مولده» در کشور و مبارزات طبقه کارگر ایران بیرون کشیده می‌شود و باید بشود، و یا از وضع و حال اصلاح طلبان که موضوع اصلی بررسی های مقاله های نامه مردم را تشکیل می دهد؟ امروز ۴۱ کارگر فولاد اهواز به دادگاه احضار شدند! کوشش ارتجاع حاکم برای سرکوب کارگران، چه نقشی در تنظیم تئوری انقلابی حزب توده ایران ایفا می سازد؟ وجود پیشرفته‌ترین نیروهای مولده در ایران و برقراری رشد یافته ترین مناسبات سرمایه داری در ایران که نشان کارکرد اقتصاد سیاسیِ امپریالیستی- اسلامی در کشور است، برای تنظیم این تئوری انقلابی چه نفشی و ارزشی داراست؟
بخشی از رهبری حزب توده ایران پاسخی برای پرسش درباره تئوری انقلابی خود برای شرایط کنونی در ایران ندارد. این بخش از رهبری حزب که موضع برخی نمایندگان آن درباره ی بحث میان توده‌ای در درون حزب در نامه ی رفیق «امضا محفوظ» در نویدنو بروز می‌کند؛ و یا بخشی که از رفقایی تشکیل می‌شود که تمام هـمّ خود را در یافتن اشتباه های رهبری حزب در دوران انقلاب بهمن به کارمی گیرند، پاسخی برای «دورنما» و «آینده» نبرد طبقاتی در ایران امروز ندارند. ولی حتی آماده ی بررسی مشترک اتهامات خود به رهبری گذشته نیز نیستند و بحث را قطع می کنند!

این رفقا در رهبری حزب توده ایران نمی‌توانند تئوری انقلابی خود را برای مرحله ی کنونی انقلاب ملی- دمکراتیک ایران ارایه دهند که با زمان انقلاب بهمن ۵۷ نیز متفاوت است. این رفقا از این رو آماده برای بحث و گفتگو در درون حزب برای نظرات و پیشنهادهای خود نیستند و با سکوت از کنار بحث می گذرند. بحث امروز را با طرح به اصطلاح اشتباه های گذشته به انحراف می کشانند. این در حالی است که ضرورت بحث درباره ی تئوری انقلابی حزب برای شرایط امروز به مراتب بغرنج تر از در دوران انقلاب بهمن شده است. آن‌ها راه حفظ موقعیت خود را در رهبری حزب توده ایران، در قطع بحث درون حزبی جستجو می‌کنند و در سازماندهی این بحث که انگلس پایبندی به آن را نشان موضع انقلابی «هر حزب» می داند، نقشی را جز سکوت نمی پذیرند. این رفقا که نتوانسته اند دیالکتیک مبارزه ی درون و خارج از کشور، دیالکتیک مبارزه ی علنی و غیرعلنی را بیـابنـد، رفقایی که جسارت «پاسخ دادن به سلام را هم ندارند»، راه فرار را از تنگنای خود در تبلیغ مواضع «اپورتونیسم راست» می پندارند.
بایستی شرایط بحث درون حزب و تبادل نظر علمی را در حزب طبقه ی کارگر ایران گشود. این وظیفه ی بزرگی در برابر این بخش از رهبری حزب توده ایران است. دستیابی به این هدف را چپ انقلابی و هر توده‌ای وظیفه ی مبرم خود می‌داند و علیرغم فحاشی های از راه رسیدگان، به آن تا پایان راه عمل خواهد کرد.

2 Comments

  1. احسان

    رفیق عاصمی عزیز،
    شما می پرسید:
    تئوری انقلابی مشخص حزب توده ایران برای شرایط مشخص نبرد طبقاتی و ژرفش آن در ایران در سال ۱۳۹۸ چیست؟

    می توانم از شما خواهش کنم ۱) در چند سطر بنویسید که تعریف تان از “تئوری انقلابی” چیست و ۲) تئوری انقلابی مورد نظر شما برای شرایط مشخص… ایران در ۱۳۹۸ چیست؟

    پاسخ شما به دو پرسش مشخص بالا، می تواند بهتر ما خوانندگان را به پذیرش یا عدم پذیرش انتقادات شما از حزب کمک کند.

    ممنون

    1. توده ای ها

      ۱- تئوری انقلابی به چه معناست؟
      تعریف تئوری انقلابی چنین است: ارایه ی نتیجه‌گیری تئوریک از طریق تئوریزه کردن شرایط مشخص حاکم که با هدف تغییر شرایط عملی و ارایه می شود.
      به منظور ارایه چنین تئوری از شرایط مشخص مورد بررسی در جامعه ی طبقاتی، بایستی نخست به این پرسش پاسخ داد که نبرد طبقاتی در جامعه ی مورد بررسی از چه کیفیت عینی و ذهنی برخوردار است؟ تضاد عمده و تضاد اصلی در این مرحله کدامند و دارای چه ارتباط ی با یکدیگر هستند. شرایط حاکم بر نیروهای مولده چگونه است؟ سطح نیروهای مولده به طور عینی و ذهنی چیست؟ وضع سازماندهی نیروی انقلابی چگونه است؟
      ۲- تئوری انقلابی برای شرایط مشخص ایران در سال ۱۳۹۸ به چه معناست؟
      در ایران در سال ۱۳۹۸ ژرفش نبرد طبقاتی با سرعت روزافزون ادامه دارد. شرایط مساعد برای تغییرات بنیادین با شتابی چشمگیر ایجاد می گردد. مقاومت زحمتکشان و همه ی لایه‌های زیرفشار اقتصاد سرمایه داری و شکل حاکمیت دیکتاتوری آن از یک سو، و ایجاد شکاف های روزافزون در ارکانِ شکل دیکتاتوری حاکمیت و ایدئولوژی ارتجاعی «اسلام سیاسی» که واکنش‌های عصبی سازمان های امنیتی و قضایی آن و هم در شرایط اقتصادی حاکم بر کشور از سوی دیگر، نشانه‌های انکار ناپذیر ژرفش نبرد طبقاتی در ایران هستند.
      تعمیق بحران ناشی از اقتصاد سیاسی سرمایه داری به عنوان عنصر زیربنایی حاکم در ایران، و مقاومت روزافزون زحمتکشان علیه پیامدهای مخرب آن را باید نشانه ژرفش نبرد طبقاتی در ایران در جهت ایجاد شدن شرایط تغییرات بنیادین ارزیابی نمود. نشانه‌های عینیِ برشمرده شده که پیامد اجرای سه دهه برنامه ی نئولیبرال به منظور تأمین انباشت سود و سرمایه به سود منافع گروه محدود الیگارش حاکم و سلب مالکیت کنندگان از توده های وسیع مردم است، به واقعیت انکار ناپذیر در ایران بدل شده است. پیامد سیاست سرکوب و تشدید استثمار زحمتکشان و تحمیل فقر و گرسنگی و بی‌عدالتی به وحدت تضاد عمده (روز) و اصلی در جامعه انجامیده است.
      از این رو حل تضاد عمده و روز در ایران، بدون حل همزمان تضاد اصلی میان کار و سرمایه راه حلی پایدار نخواهد بود. از این رو گذار از دیکتاتوری به سنگر اولی بدل شده است که پیروزی در آن تنها با برقراری اقتصاد سیاسی جایگزینی در ایران تضمین خواهد شد که در آن به نیاز تاریخی ملی- دمکراتیک جامعه و خلق های ساکن ایران پاسخی بنیادین- انقلابی می دهد. به خواست برقراری دمکراسی و حقوق قانونی و تأمین روزافزون عدالت اجتماعی نسبی و استقلال کشور و تحکیم حق حاکمیت ملی، از طریق خروج از اقتصاد سیاسی دیکته شده توسط امپریالیسم تحقق می‌بخشد. با اتخاذ یک اقتصاد ملی و دمکراتیک پایه‌های ضروری استقلال اقتصادی- سیاسی ایران به وجود می‌آید و شرایط پایان بخشیدن به وابستگی نواستعماری به امپریالیسم تدارک می شود.
      حزب توده ایران چنین اقتصاد سیاسی را برنامه ملی- دمکراتیکی ارزیابی می‌کند که تنها در چارچوب برقراری هژمونی جبهه متحد خلق قابل تحقق بخشیدن است. جبهه ی متحد خلقی که در آن سهم و نقش طبقه کارگر ایران نقشی عمده و تعیین کننده است. بدون شرکت فعال طبقه ی کارگر ایران در جبهه متحد خلق پیروزی جبهه ضد دیکتاتوری و تحقق تغییرات انقلابی در پیش به سرنوشت انقلاب بزرگ بهمن ۵۷ مردم میهن ما بدل خواهد شد.
      ارایه چنین تئوری انقلابی ولی به این معنا نیست که فردا به هدف برای تغییرات بنیادین در ایران دست خواهیم یافت. ولی به این معنا نیز است که بدون ارایه چنین تئوری انقلابی توسط حزب توده ایران، حزب طبقه ی کارگر ایران، پیش شرط لازم برای تجهیز و سازماندهی طبقه کارگر و نبرد تعمیق یابنده ی توده های زیر فشار ممکن نخواهد شد. ارایه چنین تئوری انقلابی تنها گام ضروری نخست است برای تسخیر سنگرهای بسیاری که باید در طول زمان به آن دست یافت تا شرایط گذار انقلابیِ پایدار در ایران از وضع کنونی ایجاد شود. بدون چنین تئوری انقلابی نیروهای شرکت کننده در نبرد طبقاتی کنونی به پختگی لازمی دست نخواهند یافت که به قول مارکس آن‌ها را برای تغییرات انقلابی آماده می سازد.
      نگاه شود همچنین به مقاله های اخیر به ویژه به مقاله ی مرحله ی ملی- دمکراتیک انقلاب و نیروهای مولده در توده‌ای ها. همچنین مقاله‌ای که با توجه به ابرازنظرهای دریافت شده آماده می‌شود و بزودی انتشار خواهد یافت، به پرسش های طرح شده پرداخته شده است.

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *